नाम:नवीन संघर्ष ठेगाना :पु.झा.-३,सिन्धुली आबद्ध संस्था :प्रवासी कलम मलेसिया (उपाध्यक्ष ) हाल:मलेसिया मुक्तक क्रमश मुक्तक१. पिडामा पनि खसिदिन्छ हर्षमा पनि खसिदिन्छ। थाहा छैन यी आँखामा आँसु कसरी बसिदिन्छ। तिमी आउछौ आउदैनौ थाहा छैन तर यो थाहा छ , तिम्रा ती यादहरु आउनेछन र मुटुमा डसिदिन्छ। मुक्तक२. आँखा बाट भनौ या मनभित्र बाट । झरिसकेछ जिन्दगी वृतचित्र बाट । भमरा आईरहेछ्न लुटिरहेछन अस्तित्व घमण्ड गरिरहेछ फुलहरु पबित्र बाट । मुक्तक३. एक पिठिउमा बालुवाका बोरा बोकेर आमा। अर्को पिठिउमा साना छोरीछोरा बोकेर आमा। खुसी राखेर सन्तान, हासि रहन्छिन आफु, आँखा भरि आशुका फोहोरा बोकेर आमा। मुक्तक४. हररात हिमाल सम्झेर निदाउछु। मनैभरी नेपाल सम्झेर निदाउछु। मलाई निष्ठुरी कसरी भनिरहेछौ, पोखरा फेवाताल सम्झेर निदाउछु। मुक्तक५. भन्नेहरु धेरै भेटिन्छन् हत्केला वा पैतालो बाट । म खोजिरहेकोछु बाटो मन्द-मन्द उज्यालो बाट । भत्किएका घर संगै यो सहर बन्नेछ हातेमालोमा, र कहिल्यै टुट्नेछैनन नेपालीपन भुइचालो बाट । मुक्तक६. नजरवान हानिन ढालिन,दिल भित्र बसालिन। कसरी ढुङ्गेमन पगालिन,दिल
(गजल शेरमाला) अब मलाइ जिन्दगिमा कसैको हुनु छैन। गोहि आँसु देखायर कोहि सामु रुनु छैन। - ध्रुव चन्द्र खड्का जति बग्नु थिए आँशुहरु बगी सके सानू, आँखा भरि आँसु बगाई परेली धुनु छैन। - कृष्ण कुसुम अतीतका ति मिठो यादले सताउछ सधै, याद आउदा अब तिम्रो तस्विर छुनु छैन । - केशभ समिर ओइलिए फुलेका ती सयपत्री मखमली, सप्तरंगी टीका माला लगाइदिने बुनु छैन । - भरत थापा
°गजल ° न दशै न तिहार रित्तो,निधारलाई सम्झिएर। खुसी छैन म यहाँ बुनु,तिहारलाई सम्झिएर। रुदै हौली यो तिहारमा,सम्झेर परदेशी दाजु तिम्रो त्यो कोमल मनको,प्यारलाई सम्झिएर। देउसी-भैलोमा सारा साथीसङ्गी रमेको दिन, टुना,डम्फू,मादल अनी,गितारलाई सम्झिएर। उनी फूलको मालाहरु ,नपर्खे है दिदीबहिनी, सयपत्री मखमली त्यो,श्रृङ्गारलाई सम्झिएर। बटुलेर पुराना यादहरु,भर्दैछु "नविन"मुस्कान, परदेशी प्रवासमैछु,घरपरिवारलाई सम्झिएर। -नवीन संघर्ष (सिन्धुली )
मुक्तकहरूको संगालो:- मुक्तक-१, स्वाभिमान बेच्न पनि ईमान बेच्न पनि। तयार छन हिमालीभिर मैदान बेच्न पनि। के गर्दैन यहाँ मान्छे पैसाको खातिरमा, पछि पर्दैन छोरीचेली सन्तान बेच्न पनि। -नवीन संघर्ष (सिन्धुली ) मुक्तक-२, बेचे यिनले बुद्ध बेचे सेतो हिमाल बेचे। खोला नदि नाला बेचे झरना ताल बेचे । स्वाभिमानको के चिन्ता देश द्रोहिलाई, किस्ता किस्ता गरेर आधा नेपाल बेचे| -प्रीन्स याक्खा संखुवासभा हाल-आफगानिस्तान। मुक्तक-३, पैसा भन्ने जातको अन्त्य गर्नु पर्छ। सन्तान बेच्ने हातको अन्त्य गर्नु पर्छ। भिख संग मातृभूमि साट्ने मुर्ख कलंक, र देश टोक्ने दाँतको अन्त्य गर्नु पर्छ। -बिन्दा लामा(सिन्धुली ) मुक्तक-४, यी सबै कहानी राजनीतिमा छन् । दुनियाँ कै बेमानी राजनीतिमा छन् । हे सरकार तिमी फाँसी दिन सक्छौं , छोरीचेली बेच्ने प्रानी राजनीतिमा छन् । -मनोहर शाही मुक्तक-५, अभाबले स्वाभिमान गिराउने रहेछ । अज्ञानताले सधै बाटो बिराउने रहेछ । जेगर्नु गर्छ यहाँ यही पैसाले गर्छ ,
गजल संक्षिप्त परिचय , गजल लेख्ने तरिका.. 'गजल’ त्यो साहित्यिक विधा हो, जुन गायन कला सँग अती घनिष्ठ सम्बन्ध राख्दै लयवद्ध,सरल र प्रतिकात्मक रुपमा मतला,शेर,काफिया,रदिफ,मकता,तखल्लुस र बहर जस्ता तत्वहरु प्रयोग गर्दै aa, ba, ca, da, ea शैलिमा लेखिन्छ। गजल शव्दको अर्थ र ईतिहासकोबारेमा बिभिन्न विद्वानहरुले आ-आफ्नै तरिकाले मत दिएका भएपनी गजलमा हुनुपर्ने मुलभूत तत्वहरुमा भने त्यती धेरै मतभिन्नता पाइन्न। यहाँ हाम्रो पाठकहरु लगायत गजल सृजनामा पाइला टेक्दै गर्नु भएका नव आगन्तुक पाठकहरुको लागि उपयुक्त हुने हेतुले गजलका तत्वहरु बारे केही चर्चा गर्ने जमर्को गरेको छु। गजलका तत्वहरु (क) शेर (ख) काफिया (ग) रदिफ (घ) मतला (ङ) मकता (च) तखल्लुस (छ) वहर १. शेर दुई दुई पङ्क्ती मिलाएर लयात्मक तरिकाले गजल लेख्ने गरिन्छ र त्यहि दुई पङ्क्तीलाईनै गजलको शेर भन्ने गरिन्छ। शेरको पहिलो पङ्क्तीलाई मिसरा-ए-उला र दोश्रो पङ्क्तीलाई मिसरा-ए-सानी भनिन्छ। सामान्यतया पूर्ण गजलमा ५ वटा शेर हुने गर्दछन् तर यसको कुनै कडी-कडाऊ नियम नभएको हुनाले गजलगोले कम्तिमा ३ वटा शेरदेखि जतिपनि शेर लेख्न सक्दछ
मुक्तकहरु-कक्रमश :- १. हिमाल पहाड छुट्टाछुट्टै तराई ठान्नु हुन्न। एकदिन सत्यले जित्छ डराई ठान्नु हुन्न। एकाअर्कामा हातेमालो छिमेकी हुनुपर्छ , को आफ्नो को बिरानो पराई ठान्नु हुन्न। २. वीर सहिदहरूको सालिक ढालेर तिमी । मनभित्र आडम्बरको हिंसा पालेर तिमी। कसरी खोजिरहेको छौ कस्तो परिवर्तन , पटकपटक सडकमा टायर बालेर तिमी। ३. हुनुपर्छ अनिवार्य बिधान बिधिमा युवा। परिवर्तनको खातिर राजनीतिमा युवा । देशको सुन्दर भबिस्य तिम्रो काधमा छ, हुनुपर्छ आपत बिपत्त र समृद्धिमा युवा। ४. एकएक थोपा रगत देशमै खर्च्यौ भने। जति सक्छौ बचत देशमै खर्च्यौ भने। अरु देशझै विकसित हुन सक्छौ हामी, प्रवासी हात मेहनत देशमै खर्च्यौ भने। ५. हत्या हिंसा सारा दमनको अन्त्य गरौ। रुढीबादी संस्कार प्रचलनको अन्त्य गरौ। खबरदारी हामी गर्छौ गराउछौ सारा, महिला चेलीबेटी बेचबिखनको अन्त्य गरौ। ६. दौरा-सुरुवाल ढाकाटोपी कोट हराउनु हुन्न। रोपौ शान्तिको बिरुवाहरू बोट हराउनु हुन्न। नेपालै नरहे कसरी हामी सबै नेपाली रहन्छौ ? देश बचाउन लाई बाचौ अठोट हराउनु हुन्न। ७. मातृभूमि नै आम्दानीको आधार बनाएर। मेहनती